BDD (ang. Body Dysmorphic Disorder) czyli cielesne zaburzenia dysmorficzne dawniej znane jako dysmorfobia – zaburzenie psychiczne, charakteryzujące się występowaniem ciągłych obaw związanych z przekonaniem o nieestetycznym wyglądzie lub budowie ciała.

Słowo dysmorfia oznacza w języku greckim brzydotę, szczególnie twarzy.

W klasyfikacji ICD-10, dysmorfobia należy do zaburzeń hipochondrycznych. W DSM-5 została umieszczona w grupie zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych.

Dysmorfobia jest chorobą psychiczną, która powoduje, że osoba na nią cierpiąca wierzy, że jest bardzo brzydka, a zatem nie chce pokazywać się innym i widzieć we własnym wyglądzie rzeczy, których inni nie widzą. Osoby z diagnozą mogą spędzać godziny każdego dnia przygotowując się do wyjścia z domu w wersji nadającej się do oglądania przez innych.

Około 1-2% populacji ma BDD. Osoby z dysmorfobią są nad reprezentowane wśród osób poszukujących operacji plastycznej.

Problem zwykle zaczyna się w okresie dojrzewania i w równym stopniu dotyczy obu płci w wieku dorosłym.

Objawy i symptomy

Osoby z BDD zaabsorbowane są jednym lub wieloma defektami ciała, które przez innych są niezauważane lub spostrzegane są za niewielkie.

Obawy są absorbujące czasowo (średnio 3–8 godzin dziennie) i trudne do kontrolowania. W odpowiedzi na obawy, pojawiają się powtarzające się zachowania lub myśli, którym towarzyszy lęk.

Zachowania mają na celu poprawę, ukrycie wad, a także upewnienie się, co do wyglądu (np. częste przeglądanie się w lustrzanych odbiciach).

W myślach osoba z BDD może bezustannie porównywać swój wygląd z innymi. Zaabsorbowanie wyglądem powoduje cierpienie i negatywnie wpływa na ważne sfery życia (np. utrudnia wchodzenie w związki czy podjęcie pracy). Większość chorych nie zawiera związku małżeńskiego. Przekonanie o wadach cielesnych bywa tak dotkliwe, że może popychać do samobójstwa.

Badania chorych na BDD

W badaniach przeprowadzonych pod kierownictwem dr Katharine Philips na ponad 500 chorych wskazano, na jakich częściach ciała koncentruje się ich uwaga: skóra (73%), włosy (56%), nos (37%), waga (22%), brzuch (22%), piersi (21%), oczy (20%), uda (20%), zęby (20%), nogi (18%), twarz (14%), wargi (12%), pośladki (12%), podbródek (11%), brwi (11%), biodra (11%), uszy (9%), talia (9%), łysina (8%), wzrost (7%).

Leczenie BDD

W leczeniu dysmorfobi poleca się psychoterapię poznawczo-behawioralną. Z leków stosuje się leki przeciwdepresyjne: escitalopram, fluoksetynę i klomipraminę w dawkach jak w terapii zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych.