Choroby przenoszone drogą płciową (ang. STD – sexually transmitted diseases,  STI – sexually transmitted infections), inaczej choroby weneryczne (łac. morbus venereus) – grupa chorób zakaźnych, które przenoszone są w drodze kontaktu płciowego, zwłaszcza podczas stosunku waginalnego, seksu analnego i seksu oralnego.

Choroby przenoszone drogą płciową określane są czasami mianem chorób wenerycznych (łac. morbus venerus). Wenera (Wenus) to w mitologii rzymskiej bogini piękna i miłości. Wenerologia to dziedzina medycyny zajmująca się leczeniem chorób przenoszonych drogą płciową.

Niejednokrotnie infekcje przenoszone drogą płciową początkowo nie wywołują objawów. Skutkuje to większym ryzykiem przeniesienia choroby na innych. Objawami choroby mogą być: wydzielina z pochwy, wydzielina z prącia, owrzodzenia na lub wokół narządów płciowych oraz bóle w okolicy miednicy.

Choroby przenoszone drogą płciową zawsze były wstydliwe. A schorzenia intymne, jak każde inne, trzeba leczyć. Poza nieprzyjemnymi objawami mogą prowadzić bowiem do poważnych powikłań jak choćby niepłodności.

Z tego rodzaju chorobami wiąże się zazwyczaj wstyd, poczucie winy i stygmatyzacja.

Klasyfikacja

Oprócz znanych w przeszłości chorób wenerycznych – kiły i rzeżączki -spotykamy obecnie stosunkowo często takie choroby przenoszone drogą płciową jak chlamydioza, grzybica genitaliów oraz opryszczka narządów płciowych. Lista chorób przenoszonych drogą płciową jest znacznie dłuższa.

Ponad 30 różnych bakterii, wirusów i pasożytów może być przenoszonych poprzez aktywność seksualną.

Epidemiologia

Każdego roku WHO rejestruje ok. 357 mln chorób przenoszonych drogą płciową. Jedną z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową jest chlamydioza, która dotyka w skali globalnej 131 mln ludzi.

Szacuje się, że ponad 500 milionów osób cierpi na zakażenie narządów płciowych wirusem opryszczki zwykłej (HSV), a ponad 290 milionów kobiet jest zakażonych wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).

AIDS jest jedną z głównych przyczyn zgonów w dzisiejszej Afryce Subsaharyjskiej. HIV przenoszony jest przede wszystkim poprzez niezabezpieczone stosunki seksualne.

Zapalenie wątroby typu B jest również uważane za chorobę przenoszoną drogą płciową, ponieważ może się rozprzestrzeniać poprzez kontakt seksualny.

Profilaktyka chorób wenerycznych

Zapobieganie wiąże się z przecięciem dróg szerzenia, poprzez używanie zabezpieczeń mechanicznych takich jak prezerwatywa.

Zmniejszenie prawdopodobieństwa zakażenia można osiągnąć poprzez ograniczenie kontaktów seksualnych do określonej liczby stałych wzajemnych partnerów i/lub partnerek, którzy przeszli odpowiednie testy wykrywające nosicielstwo chorób przenoszonych drogą płciową przed wchodzeniem z nimi w kontakty seksualne.

Formą zapobiegania jest także leczenie chorych. Leczenie to zwykle terapia farmakologiczna, zależna od patogenu. Zwykle leczeniem chorób przenoszonych drogą płciową zajmują się lekarze rodzinni, dermatolodzy lub ginekolodzy. Bardziej szczegółową specjalnością medyczną zajmującą się tymi chorobami jest wenerologia.