Objawy nadmiernego stresu to najczęściej spotykane objawy patologiczne w społeczeństwach krajów wysokorozwiniętych XXI wieku. Któż z nas – pracujących wszędzie tam gdzie tempo pracy jest wysokie a ilość personelu zwykle za mała  – nie zna tych objawów :

zaburzenia snu, bóle głowy, kołatanie serca, napięciowe bóle mięśni szyi i pleców, kłucie i bóle w klatce piersiowej głównie w okolicy serca, drżenie rąk, biegunka, nawracające przeziębienia, zmniejszone libido…

Według Światowej Organizacji Zdrowia większość pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej ma objawy związane ze stresem. Potwierdza to moje – lekarza ogólnego pracującego w Szwecji od 15 lat – obserwacje.

Długotrwały stres może prowadzić do syndromu wypalenia. W Szwecji – od 2010 roku – ilość długotrwałych zwolnień lekarskich z powodu zespołu wypalenia wzrosła o 600 %. W roku 2017 w 10 milionowej Szwecji na zwolnieniach lekarskich z powodu syndromu wypalenia zawodowego przebywało 40 000 pacjentów.

Syndrom wypalenia jako jednostka chorobowa jest stosunkowo nowym terminem. Ale objawy podobne do wypalenia – już w 1869 roku – opisał amerykański neurolog i psychiatra George Beard. Stan z objawami podobnymi do znanego nam syndromu wypalenia określił terminem neurastenia. W owym czasie – a więc prawie 150 lat temu – przyczyną wypalenia – neurastenii były zmiany w ówczesnym społeczeństwie polegające miedzy innymi na wprowadzeniu do transportu publicznego pociągów jadących z prędkością 40 kilometrów na godzinę! W ówczesnych fabrykach wprowadzano również ściśle przestrzegane godziny pracy. Nie bez znaczenia było również coraz powszechniejsze wprowadzenie w XIX wieku żarówek. Dzięki żarówkom ludzie mieli tanie źródło światła i mogli żyć i pracować również w nocy. W ten sposób został zaburzony naturalny rytm snu i czuwania i w konsekwencji możliwości regeneracji w czasie snu w nocy.

Dzisiaj mamy różnorakie możliwości używania sztucznego światła i często zapominamy, że sen to nie jest czas stracony. Mózg współczesnego człowieka narażony jest na znacznie więcej bodźców niż mózg człowieka żyjącego w XX czy XIX wieku. Pociągi i samochody jeżdżące o wiele szybciej niż 40 km na godzinę. Coraz większe tempo pracy. Konieczność wysokiej wydajności. Krótkie terminy realizacji projektów. Media tradycyjne. Media społecznościowe. Telefony komórkowe. Skrzynki internetowe. Zmieniają się czasy i tempo życia a doba ma w dalszym ciągu 24 godziny…