SAD

SAD po angielsku oznacza smutny, przygnębiony, ciemny, ponury. Akronim SAD oznacza w języku angielskim Seasonal Affective Disorder. W polskiej nomenklaturze medycznej : choroba afektywna sezonowa.

SAD to stosunkowo nowa diagnoza. Opisana dopiero w 1984 roku przez Normana Rosenthala i wspólpracowników. Przez niektórych nieuznawana jako jednostka chorobowa ponieważ zmiany nastroju w ciagu pór roku występują również u zdrowych ludzi. Dopiero kiedy objawy są nasilone można mówić o chorobie afektywnej sezonowej.

Depresja Sezonowa

Depresja sezonowa – właściwie: sezonowe zaburzenie nastroju, choroba afektywna sezonowa, depresja o sezonowym wzorcu przebiegu. W sezonowym zaburzeniu afektywnym depresja pojawia się każdego roku około października lub listopada i utrzymuje się przez zimę, aż do całkowitej remisji około marca, kwietnia, gdy dni stają się wyraźnie dłuższe.

Badacze zwracają uwagę na ewolucyjne przyczyny pojawienia się sezonowego zaburzenia nastroju – gdy człowiek żył zgodnie z rytmem pór roku. Obniżenie aktywności jesienią i zimą było naturalnym stanem rzeczy.

Idea, że nasze zdrowie fizyczne i psychiczne zależy od pory roku i słońca nie jest nowa. Rozprawa naukowa o zdrowiu i chorobach napisana 300 lat przed naszą erą ”The Yellow Emperor´s Classic of Medicine” opisywała jak pory roku wpływaja na życie człowieka. Zima to czas konserwacji i magazynowania oraz akumulacji energii. Każdy powinien udawać się na spoczynek wcześnie kiedy zapada zmrok i wstawać dopiero po wschodzie słońca. Wszelka aktywność umysłowa powinna być stłumiona i wyciszona.               

Występowanie

Depresja sezonowa wystepuje średnio u 5 % populacji. Zaburzenie to dotyka cztery razy częściej kobiet niż mężczyzn, cierpią też na nie małe dzieci.

Im dalej od równika tym choroba jest częstsza.

1% mieszkanców Florydy ma SAD.

9% mieszkanców Alaski choruje na SAD.

Etiologia

Etiologia zaburzenia jest w chwili obecnej nieznana, ale uważa się, że objawy są spowodowane zaburzeniami neuroprzekaźników w obrębie ośrodkowego układu nerwowego. Badania wykazują, że epizody depresji wiążą się ściśle z ilością światła słonecznego.

Na podstawie tych spostrzeżeń wypracowano terapię, która polega na używaniu sztucznego światła (fototerapia).

Mniejsza ilość światła słonecznego to automatycznie mniejsza ilość serotoniny – neurotransmitera w mózgu który wpływa na nastrój i humor.

Vitamina D podnosi poziom serotoniny.

Ciemności zwiększają poziom melatoniny – naturalnego hormonu, który wywołuje uczucie senności. Wyższy poziom melatoniny oznacza większą senność i zapadanie w letarg.

Objawy depresji sezonowej

• melancholijny nastroj,
• wzmożona senność, współistniejąca z pogorszeniem jakości snu,
• ospałość w ciągu dnia,
• zwiększenie masy ciała związane ze zwiększonym apetytem, zwłaszcza ze wzmożoną chęcią do spożywania słodyczy i węglowodanów,
• uczucie przewlekłego zmęczenia,
• obniżona aktywność,
• uczucie smutku, lęk,
• nadmierna drażliwość,
• problemy z pamięcią i koncentracją,
• problemy z wykonywaniem codziennych czynności,
• niechęć do pracy, ale także funkcjonowania w społeczeństwie,
• osłabienie popędu seksualnego,
• w skrajnych przypadkach myśli samobójcze.

Powiklania SAD

• Wycofanie spoleczne;
• Problemy w szkole lub pracy;
• Nadużywanie substancji odurzajacych;
• Mysli samobojcze lub zachowania samobojcze.

Leczenie

Naturalne światło dzienne i aktywność fizyczna to najlepsze lekarstwa na SAD.

Zaleca sie przebywanie w ciagu dnia na swieżym powietrzu, nawet gdy dni są pochmurne.

Psychoterapia pomagająca zaakceptować chorobę i pomóc w radzeniu sobie z nią.

W ekstremalnych przypadkach jedynym rozwiazaniem jest przeprowadzka na poludnie w obrebie kraju lub kontynentu.

Fototerapia

Fototerapia, czyli leczenie białym światłem widzialnym za pomocą specjalnych lamp do fototerapii lub koloroterapii (światło barwne).

Lampy imitujace światło słoneczne sa sprawdzonym sposobem leczenia depresji zimowej.

Światło pomaga w regulacji hormonów odpowiedzialnych za nastrój i sen. Podnosi poziom serotoniny i balansuje poziom melatoniny.

Wystarczy 20-30-60 minut porannej ekspozycji na światło lampy.

10,000 lux to 20 razy wiecej niż wynosi zwykłe oświetlenie w naszych domach.