Pacjent to – według definicji Światowej Organizacji Zdrowia – osoba korzystająca ze świadczeń opieki zdrowotnej, niezależnie od tego czy jest zdrowa, czy chora. Czasami osobę otrzymująca opiekę medyczną określa się jako klienta lekarza, pielęgniarki, dentysty, psychoterapeuty, rehabilitanta. W języku angielskim funkcjonuje alternatywna terminologia dla określenia pacjenta : client, health consumer, health care consumer.
New Public Management w USA zapoczątkowało podejście rynkowe w relacjach lekarz – pacjent. W Polsce równolegle do transformacji ustrojowej nastąpił proces ekonomizacji opieki zdrowotnej. Wedlug New Public Management opiekę zdrowotną dotyczą również mechanizmy rynkowe, mechanizmy konkurencji, swobodny wybór usługodawcy. W rzeczywistości – w przypadku służby zdrowia – funkcjonują rozwiązania quasi- rynkowe, a nie rynkowe, a pacjent to – przynajmniej w moim rozumieniu – znaczy więcej niż klient.
W wyniku rozwoju technologii w slużbie zdrowia do języka codziennego wchodzi termin e-pacjent. E-pacjent to osoba korzystająca ze świadczeń opieki zdrowotnej z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych (ang. Information Communication Technology). Technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT) usprawniają biznesowo-administracyjny aspekt funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej, ale także wspomagają pracę personelu medycznego, wpływając przez to na jakość opieki zdrowotnej, a tym samym i satysfakcję pacjentów.
E-pacjenci uważają się za równorzędnych partnerów w stosunku do lekarzy w procesie opieki zdrowotnej. E-pacjenci szukają aktywnie informacji w internecie na tematy dotyczące zdrowia i choroby, wymieniają też opinie z innymi e-pacjentami.
Badania pokazują, że e-pacjenci zgłaszają dwa efekty swoich poszukiwań w internecie : ”better health information and services, and different, but not always better, relationships with their doctors” (Fox, Susannah, Fallows, Deborah. 2003. Health searches and email have become more commonplace, but there is room for improvement in searches and overall Internet access.).
Niezależnie od tego – czy opiekę zdrowotną uważamy za usługę podlegająca realiom rynkowym czy nie – to wszyscy mamy świadomość, że utrzymanie zdrowia i leczenie chorób kosztuje. W krajach rozwiniętych koszty opieki zdrowotnej różnią się, a czasami nawet znacznie.
Według raportu ”Health at Glance : Europe 2016” Polacy wydają na opiekę zdrowotną 1259 Euro rocznie na jednego mieszkańca. Wydatki na ochronę zdrowia w Polsce wynoszą 6,3 % Produktu Narodowego Brutto.
Poniżej przedstawiam wydatki na zdrowie w wybranych krajach europejskich według raportu ”Health at Glance : Europe 2016” :
Rocznie Euro na jednego mieszkańca
Szwajcaria | 5354 |
Norwegia | 4681 |
Niemcy | 4003 |
Holandia | 3983 |
Szwecja | 3937 |
Irlandia | 3922 |
Austria | 3789 |
Dania | 3773 |
UK | 3084 |
EU | 2781 |
Czechy | 1850 |
Słowacja | 1539 |
Wegry | 1371 |
Polska | 1259 |
Chorwacja | 1109 |
Bułgaria | 1108 |
Rumunia | 816 |
Turcja | 791 |
PKB
Szwajcaria | 11,5 |
Niemcy | 11,1 |
Szwecja | 11,1 |
Francja | 11,0 |
Holandia | 10,8 |
Dania | 10,6 |
Norwegia | 9,9 |
EU28 | 9,9 |
UK | 9,8 |
Irlandia | 9,4 |
Bułgaria | 8,3 |
Czechy | 7,5 |
Wegry | 7,2 |
Slowacja | 7,0 |
Chorwacja | 6,6 |
Polska | 6,3 |
Turcja | 5,2 |
Rumunia | 5,0 |